بدی فضای دیجیتال

تو قسمت قبلی، راجع به خوبی فضای دیجیتال نوشتم. این بار از بدیش مینویسم:

فک میکنم یکی از بدترین نتایج فضای دیجیتال، این باشه که (به عبارت ساده) خیلی‌ها به سادگی واس ما شاخ میشن و خودشونو جزو آدما حساب میکنن.

چیزی که در اغلب موارد هست، توهمه دانش یا مهم بودنیه که ایجاد شده.

(دیروز، استعاره از زمانی است که فضای دیجیتال به شکل الان سطحی نشده بود.)

کسی که تا دیروز، حتی تو شهر خودش هم دیده نمیشد، الان تو اینستا با سلفی ها و عکس‌های ادیت شده مسخره و ... 10k تا فالور داره و توهم دیده شدن، براش به وجود میاد و احساس مهم بودن میکنه. شاید حتی بخواد از این موقعیت استفاده بکنه و واقعیت علمی یا فلسفی ای رو که از یه کسی شنیده، برای عموم ملت طرفدار بگه. البته اون مطلب هم فقط ظاهره و شاید میخواد خودشو از قضاوتِ سطحی بودن، تبرئه کنه؛ گویا خودش هم از این وضعیت زیاد راضی نیست. حتی در موقعیت های سیاسی، نظر خودشو اعلام میکنه تا بگه از واقعیت‌های جامعه چندان هم دور نیست.

فردی که تا دیروز، حوصله شو نداشت تا قلم به دست بگیره، الان به راحتی میتونه با انگشت شستش(که تا دیروز فقط یه کاربرد از اون، بلد بود)، تو تلگرام محتواهای مثلاً پزشکی از این گروه به اون یکی گروه کپی کنه و احساس تولید محتوا و مهم بودن بهش دست میده و یا لااقل، توهمی از دانشهای مختلف تو تلگرام واسش شکل میگیره.

البته نمونه‌هایی هم هستند که شاید ابتدائا مفید به نظر برسن اما فرد رو حتی بیشتر از قبلیا متوهم میکنن.

یکیش توهم دانشیه که شاید از ویکیپدیاها به دست بیاد. شخص بدون اینکه هیچ کتابی از طرف بخونه، اطلاعات جذابی میتونه راجع به طرف پیدا کنه تا پیش بقیه تعریف کنه. یا اینکه راجع به قضایای سیاسی با مطالعه کمترین مقداری از رویدادهای سیاسی، خودشو آگاه از سیاست معرفی میکنه.

یکی دیگش سایت‌هایی مثل گمانه است.

ویکیپدیا و گمانه شاید چیزای مفیدی باشند اما فقط به یه شرط و اون هم اینکه آغاز مطالعه باشن و نه پایان مطالعه. به عبارتی فقط برای درک کلی مسأله یا آشناشدن با اون مسأله ازش استفاده بشه و نه اینکه از خودشون به عنوان مرجع استفاده بشه.

***

به نظرم اگه همین متوهمین تو جامعه دیروزین بودن، هیچ چیزی برای عرضه نداشتن و خودشونو بهتر میشناختن.

حداقل اون موقع یه تلاش میکردن تا بتونن «قوناق قاباقینا قویمالی»¹ بشن اما متأسفانه الان بیشتر وقتهاشون، با تلاش برای انداختن عکس‌های زیبا و متفاوت، یا تلاش برای تأیید خود تو صفحات گمانه یا به دست آوردن دانش سطحی تو ویکیپدیا میگذره.

البته شاید هم از ابزارهای دیگه ای برای توهم استفاده میکردند. نمیدونم …

***

1-قوناق قاباقینا قویمالی شی: خیلی اصطلاح جالبیه که تو ترکی راجع به خیلی چیزا استفاده میشه. معنی تحت اللفظیش یعنی "چیزی که بشه جلو مهمون گذاشت" و معنیش اینه که اون شخص یا چیز توانایی عرضه شدن به عنوان یه چیز مورد تملک یا یک دوست یا هر چیز دیگه رو رو داره.

***

پی نوشت1: همونطور که همه میدونیم، هیچ حرفی مطلق نیست. شاید یه کسی بهترین استفاده رو از همین فضاهای دیجیتالی که گفتم بکنه. من فقط یه چیز کلی رو گفتم.

پی نوشت2: ولنتاین مَذگان رو تبریک یا تسلیت عرض میکنم. انتخابش با خودتون.